ΘΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ
Οι ήρωες Χρίστος και Γιώργος Τσικουρής
Αν είχαν ρίξει τη χούντα, θα είχαμε κερδίσει χρόνια, αλλά πρωτίστως θα είχαμε αποφύγει το χουντικό πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και την τουρκική εισβολή.
Οταν το απομεσήμερο της 2ας Σεπτεμβίου 1970 το κέντρο της Αθήνας συγκλονιζόταν από μια ισχυρότατη έκρηξη που έσπασε τα τζάμια από την αμερικάνικη πρεσβεία μέχρι το Κολωνάκι, ένα πολλαπλό δράμα είχε αρχίσει να ξετυλίγεται. Στον πίσω περίβολο της πρσβείας -δεν είχε περίφραξη τότε-, δύο διαμελισμένα πτώματα, ένα αυτοκίνητο κατεστραμμένο, ρούχα και χαρτιά πεταμένα παντού.
Ο 25χρονος Κύπριος φοιτητής Μαθηματικών στο Μιλάνο Γιώργος Τσικουρής με την Ιταλίδα φίλη του Μαρία-Ελενα Αντζελόνι
Ασφάλεια και ΕΣΑ απέκλεισαν την περιοχή. Τα πτώματα ήταν παραμορφωμένα. Από χαρτιά που δεν κάηκαν, έμαθαν την ταυτότητά τους. Γιώργος Τσικουρής, 25 χρόνων, από την Κύπρο, φοιτητής Μαθηματικών στο Μιλάνο - ήταν μέλος του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου, προσκείμενο στο ΚΚΕεσ., και της ομάδας «Αρης» που είχε αυτονομηθεί και προσανατολιζόταν σε δυναμικές ενέργειες κατά της χούντας. Μαρία-Ελενα Αντζελόνι, Ιταλίδα, 30 χρόνων, φίλη του Τσικουρή. Είχαν έρθει πριν από λίγες μέρες από το Μιλάνο με σκοπό να κάνουν μια ενέργεια που θα οδηγούσε στην ανατροπή της χούντας.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του αείμνηστου φίλου Κώστα Κωτσάκη, που ήταν ο βασικός σύνδεσμός τους στην Αθήνα και βρισκόταν μαζί τους στο αυτοκίνητο μέχρι σχεδόν να φτάσουν στην πρεσβεία, όλο το καλοκαίρι του 1970 τουρίστες έφερναν λίγο λίγο δυναμίτιδα και άλλα υλικά για να φτιαχτεί η βόμβα.
Δεν εξερράγη
Ο Τσικουρής και η Αντζελόνι ήρθαν «καθαροί», χωρίς να κινήσουν υποψίες. Δύο μέρες πριν από την ενέργεια, έκαναν μια δοκιμή με μικρής ισχύος βόμβας στις γραμμές του ηλεκτρικού, στο Θησείο, στις 3 μετά τα μεσάνυχτα. Ο μηχανισμός, μικρογραφία του μεγάλου, δεν εξερράγη. Τι πήγε λάθος, τι θα έκαναν; Θα επιχειρούσαν την ενέργεια ή θα επέστρεφαν στην Ιταλία και θα πήγαινε χαμένη όλη η τεράστια προσπάθεια τόσων ανθρώπων;
Το Φολκσβάγκεν, άμορφη μάζα σιδερικώνΓια να μη συμβεί το δεύτερο, ο Τσικουρής, που «έπιαναν πολύ τα χέρια του», αποφάσισε να βάλουν τη βόμβα. Πηγαίνοντας για την πρεσβεία, έλεγε με σιγουριά ότι το πρόβλημα ήταν στην μπαταρία, χρειαζόταν μια μπαταρία ικανή να σηκώσει την ποσότητα των εκρηκτικών. Θα στάθμευαν στον περίβολο, θα συνέδεε τη βόμβα με την μπαταρία του αυτοκινήτου, θα έφευγαν με την Αντζελόνι για την Ιταλία, κι όταν θα ήταν εν πτήσει, θα ενεργοποιείτο μια ευρεσιτεχνία του Τσικουρή που είχε συνδέσει το χειρόφρενο μ' έναν ωρολογιακό μηχανισμό, και μια συγκεκριμένη ώρα, το απόγευμα, που δεν λειτουργούσε η πρεσβεία και δεν υπήρχαν ούτε υπάλληλοι, θα λυνόταν το χειρόφρενο, το αυτοκίνητο θα κύλαγε στο επικλινές έδαφος και θα έπεφτε πάνω σε μια απ' τις κολόνες του κτηρίου.
Τα πράγματα, δυστυχώς, δεν έγιναν έτσι. Δεύτερη φορά, μετά την απόπειρα του Παναγούλη, η χούντα στάθηκε τυχερή, και άτυχη η Ελλάδα. Αν είχαν ρίξει τη χούντα, θα είχαμε κερδίσει χρόνια, αλλά πρωτίστως θα είχαμε αποφύγει το χουντικό πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και την τουρκική εισβολή, κι όλα θα 'ταν διαφορετικά.
Ο Τσικουρής και η Αντζελόνι διαμελίσθηκαν. Αξίζει κάποιος να δει τα απεχθή ρεπορτάζ για την Αντζελόνι («φόραγε μίνι, σύχναζε σε ντισκοτέκ, είχε κόκκινα μαλλιά»), από μετέπειτα αστέρες της τηλεοπτικής, κυρίως, δημοσιογραφίας. Ο πατέρας του Τσικουρή, Χρίστος, ήρθε από την Κύπρο για να αναγνωρίσει και να παραλάβει το πτώμα. Της Αντζελόνι έμεινε μέρες στο ψυγείο μέχρι να το παραλάβουν.
Το ΠΑΜ δεν ανέλαβε την ευθύνη μιας τόσο μεγάλης ενέργειας κι έμεινε αδέσποτη. Οταν έγινε γνωστό ότι το ΠΑΚ του Αντρέα Παπανδρέου θα αναλάμβανε την ευθύνη για να καλύψει το κενό, τότε με πρωτοβουλία του Μίκη Θεοδωράκη έγινε η ανάληψη.
Ο Κώστας Κωτσάκης, γυρνώντας σπίτι του, ύστερα από ώρα και χωρίς να ξέρει τι έχει γίνει, παρατήρησε ύποπτες κινήσεις και έφυγε. Την επομένη ανακοινώθηκε σε πηχυαία ασφαλίτικα πρωτοσέλιδα ότι «καταζητείται ο ληστής Κώστας Κωτσάκης». Δεν τον έπιασαν ποτέ. Τον έκρυβε σπίτι της η αείμνηστη φίλη μας Μαργαρίτα Μπακοπούλου, διαζευγμένη σύζυγος του Σταύρου Ξαρχάκου, ο Ξαρχάκος, ο Μάνος Λοΐζος, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και άλλοι.
Φυγαδεύτηκε
Ενα χρόνο αργότερα, η Μαργαρίτα Μπακοπούλου κατόρθωσε να τον φυγαδεύσει στο Παρίσι, από το κλαμπ Μεντιτερανέ, στο Ξυλόκαστρο, όπου ο Κωτσάκης παρίστανε τον Γάλλο τουρίστα. Την ημέρα της φυγάδευσής του με αεροπλάνο είχε δραπετεύσει απ' την Αίγινα ο υπαρχηγός τού Παναγούλη Νίκος Ζαμπέλης (Νικηφόρος), όλη η αστυνομία και η ΕΣΑ έψαχναν τον Ζαμπέλη, και ο Κωτσάκης, συνοδευόμενος από Γάλλους φίλους, διέφυγε χωρίς προβλήματα. «Μη γράψεις τίποτα για μένα, γράψε για τους Ελληνες και ξένους που μας βοήθησαν με κίνδυνο της ζωής τους» μου είχε πει στην πρώτη μας συνάντηση.
Η Αντζελόνι ήταν διαζευγμένη και είχε ένα γιο. Ο γιατρός άντρας της πήγε μετά να βοηθήσει την επανάσταση των Σαντινίστας στη Νικαράγουα. Ανιψιός της ήταν ο νεαρός Κάρλο Τζουλιάνι, που σκοτώθηκε στα γεγονότα της Γένοβας το 2001. Ο Αντρέας Παπανδρέου ως πρωθυπουργός είχε τιμήσει τους ξένους αντιφασίστες, και το γιο της Αντζελόνι. Οταν το 2001 τον αναζητούσαμε για ένα ρεπορτάζ στην «Κ.Ε.», δεν μπορέσαμε να επικοινωνήσουμε μαζί του στην Αγγλία, όπου ζούσε - ο τηλεφωνικός αριθμός ήταν εσφαλμένος.
Συκοφαντείτο χρόνια
Ο Κώστας Κωτσάκης έμαθε, σε συνέδριο του ΚΚΕεσ. στο Βουκουρέστι, απ' τον κομματικό υπεύθυνο Αθήνας, ονόματι Καρράς, ότι ήξεραν ποιοι τον έκρυβαν, αλλά δεν τον έσωσαν για να δουν «αν θα προδώσει η αστική τάξη». Εκοψε κάθε σχέση μαζί τους. Συκοφαντείτο χρόνια σαν αρχηγός του ΕΛΑ, αυτό ανέφεραν και τα χαλκευμένα αρχεία της Στάζι, ερευνούσαν συχνά το σπίτι και το αυτοκίνητό του, αλλά: «τα όπλα τα θέλαμε για την χούντα, μετά ήταν άχρηστα».
Αρνήθηκε οποιαδήποτε ανταλλαγή-συναλλαγή για την αντιδικτατορική δράση του, ακόμη και θέση υπουργού. Πέθανε τον Σεπτέμβριο του 2009. Στην κηδεία του παρίστατο ο Φώτης Κουβέλης, δεν έβγαλε επικήδειο. Δυστυχώς φτάσαμε καθυστερημένοι με την αείμνηστη Κίττυ Αρσένη.
Ο Γιώργος Τσικουρής πολέμησε κι έπεσε για τη Δημοκρατία. Ο χαροκαμένος πατέρας του Χρίστος πολέμησε για τον Ελληνισμό και την Κύπρο. Τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του γιου του αντιμετώπισε τον Τούρκο εισβολέα με το όπλο στο χέρι. Είναι ένας από τους 1.509 Ελληνες αγνοούμενους, ήρωες όπως όλοι οι πεσόντες. Το χωριό τους, Ασσια Αμμοχώστου, είναι κατεχόμενο και μετράει 86 αγνοούμενους. Ποιος να μη ζηλέψει τη Μοίρα αυτού και της οικογενείας του;
Κανένας δρόμος στην Αθήνα δεν φέρει το όνομα των ηρώων Τσικουρή και Αντζελόνι, ελάχιστοι τους μνημονεύουν. Στην Κύπρο έχει στηθεί προτομή του Γιώργου Τσικουρή, στην Ελλάδα όχι, της Αντζελόνι καμία. Ελλαδίτης επίσημος δεν έχει επισκεφθεί ποτέ το ηρώο, πλην ενός προέδρου της Βουλής, μία φορά.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του αείμνηστου φίλου Κώστα Κωτσάκη, που ήταν ο βασικός σύνδεσμός τους στην Αθήνα και βρισκόταν μαζί τους στο αυτοκίνητο μέχρι σχεδόν να φτάσουν στην πρεσβεία, όλο το καλοκαίρι του 1970 τουρίστες έφερναν λίγο λίγο δυναμίτιδα και άλλα υλικά για να φτιαχτεί η βόμβα.
Δεν εξερράγη
Ο Τσικουρής και η Αντζελόνι ήρθαν «καθαροί», χωρίς να κινήσουν υποψίες. Δύο μέρες πριν από την ενέργεια, έκαναν μια δοκιμή με μικρής ισχύος βόμβας στις γραμμές του ηλεκτρικού, στο Θησείο, στις 3 μετά τα μεσάνυχτα. Ο μηχανισμός, μικρογραφία του μεγάλου, δεν εξερράγη. Τι πήγε λάθος, τι θα έκαναν; Θα επιχειρούσαν την ενέργεια ή θα επέστρεφαν στην Ιταλία και θα πήγαινε χαμένη όλη η τεράστια προσπάθεια τόσων ανθρώπων;
Το Φολκσβάγκεν, άμορφη μάζα σιδερικώνΓια να μη συμβεί το δεύτερο, ο Τσικουρής, που «έπιαναν πολύ τα χέρια του», αποφάσισε να βάλουν τη βόμβα. Πηγαίνοντας για την πρεσβεία, έλεγε με σιγουριά ότι το πρόβλημα ήταν στην μπαταρία, χρειαζόταν μια μπαταρία ικανή να σηκώσει την ποσότητα των εκρηκτικών. Θα στάθμευαν στον περίβολο, θα συνέδεε τη βόμβα με την μπαταρία του αυτοκινήτου, θα έφευγαν με την Αντζελόνι για την Ιταλία, κι όταν θα ήταν εν πτήσει, θα ενεργοποιείτο μια ευρεσιτεχνία του Τσικουρή που είχε συνδέσει το χειρόφρενο μ' έναν ωρολογιακό μηχανισμό, και μια συγκεκριμένη ώρα, το απόγευμα, που δεν λειτουργούσε η πρεσβεία και δεν υπήρχαν ούτε υπάλληλοι, θα λυνόταν το χειρόφρενο, το αυτοκίνητο θα κύλαγε στο επικλινές έδαφος και θα έπεφτε πάνω σε μια απ' τις κολόνες του κτηρίου.
Τα πράγματα, δυστυχώς, δεν έγιναν έτσι. Δεύτερη φορά, μετά την απόπειρα του Παναγούλη, η χούντα στάθηκε τυχερή, και άτυχη η Ελλάδα. Αν είχαν ρίξει τη χούντα, θα είχαμε κερδίσει χρόνια, αλλά πρωτίστως θα είχαμε αποφύγει το χουντικό πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και την τουρκική εισβολή, κι όλα θα 'ταν διαφορετικά.
Ο Τσικουρής και η Αντζελόνι διαμελίσθηκαν. Αξίζει κάποιος να δει τα απεχθή ρεπορτάζ για την Αντζελόνι («φόραγε μίνι, σύχναζε σε ντισκοτέκ, είχε κόκκινα μαλλιά»), από μετέπειτα αστέρες της τηλεοπτικής, κυρίως, δημοσιογραφίας. Ο πατέρας του Τσικουρή, Χρίστος, ήρθε από την Κύπρο για να αναγνωρίσει και να παραλάβει το πτώμα. Της Αντζελόνι έμεινε μέρες στο ψυγείο μέχρι να το παραλάβουν.
Το ΠΑΜ δεν ανέλαβε την ευθύνη μιας τόσο μεγάλης ενέργειας κι έμεινε αδέσποτη. Οταν έγινε γνωστό ότι το ΠΑΚ του Αντρέα Παπανδρέου θα αναλάμβανε την ευθύνη για να καλύψει το κενό, τότε με πρωτοβουλία του Μίκη Θεοδωράκη έγινε η ανάληψη.
Ο Κώστας Κωτσάκης, γυρνώντας σπίτι του, ύστερα από ώρα και χωρίς να ξέρει τι έχει γίνει, παρατήρησε ύποπτες κινήσεις και έφυγε. Την επομένη ανακοινώθηκε σε πηχυαία ασφαλίτικα πρωτοσέλιδα ότι «καταζητείται ο ληστής Κώστας Κωτσάκης». Δεν τον έπιασαν ποτέ. Τον έκρυβε σπίτι της η αείμνηστη φίλη μας Μαργαρίτα Μπακοπούλου, διαζευγμένη σύζυγος του Σταύρου Ξαρχάκου, ο Ξαρχάκος, ο Μάνος Λοΐζος, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και άλλοι.
Φυγαδεύτηκε
Ενα χρόνο αργότερα, η Μαργαρίτα Μπακοπούλου κατόρθωσε να τον φυγαδεύσει στο Παρίσι, από το κλαμπ Μεντιτερανέ, στο Ξυλόκαστρο, όπου ο Κωτσάκης παρίστανε τον Γάλλο τουρίστα. Την ημέρα της φυγάδευσής του με αεροπλάνο είχε δραπετεύσει απ' την Αίγινα ο υπαρχηγός τού Παναγούλη Νίκος Ζαμπέλης (Νικηφόρος), όλη η αστυνομία και η ΕΣΑ έψαχναν τον Ζαμπέλη, και ο Κωτσάκης, συνοδευόμενος από Γάλλους φίλους, διέφυγε χωρίς προβλήματα. «Μη γράψεις τίποτα για μένα, γράψε για τους Ελληνες και ξένους που μας βοήθησαν με κίνδυνο της ζωής τους» μου είχε πει στην πρώτη μας συνάντηση.
Η Αντζελόνι ήταν διαζευγμένη και είχε ένα γιο. Ο γιατρός άντρας της πήγε μετά να βοηθήσει την επανάσταση των Σαντινίστας στη Νικαράγουα. Ανιψιός της ήταν ο νεαρός Κάρλο Τζουλιάνι, που σκοτώθηκε στα γεγονότα της Γένοβας το 2001. Ο Αντρέας Παπανδρέου ως πρωθυπουργός είχε τιμήσει τους ξένους αντιφασίστες, και το γιο της Αντζελόνι. Οταν το 2001 τον αναζητούσαμε για ένα ρεπορτάζ στην «Κ.Ε.», δεν μπορέσαμε να επικοινωνήσουμε μαζί του στην Αγγλία, όπου ζούσε - ο τηλεφωνικός αριθμός ήταν εσφαλμένος.
Συκοφαντείτο χρόνια
Ο Κώστας Κωτσάκης έμαθε, σε συνέδριο του ΚΚΕεσ. στο Βουκουρέστι, απ' τον κομματικό υπεύθυνο Αθήνας, ονόματι Καρράς, ότι ήξεραν ποιοι τον έκρυβαν, αλλά δεν τον έσωσαν για να δουν «αν θα προδώσει η αστική τάξη». Εκοψε κάθε σχέση μαζί τους. Συκοφαντείτο χρόνια σαν αρχηγός του ΕΛΑ, αυτό ανέφεραν και τα χαλκευμένα αρχεία της Στάζι, ερευνούσαν συχνά το σπίτι και το αυτοκίνητό του, αλλά: «τα όπλα τα θέλαμε για την χούντα, μετά ήταν άχρηστα».
Αρνήθηκε οποιαδήποτε ανταλλαγή-συναλλαγή για την αντιδικτατορική δράση του, ακόμη και θέση υπουργού. Πέθανε τον Σεπτέμβριο του 2009. Στην κηδεία του παρίστατο ο Φώτης Κουβέλης, δεν έβγαλε επικήδειο. Δυστυχώς φτάσαμε καθυστερημένοι με την αείμνηστη Κίττυ Αρσένη.
Ο Γιώργος Τσικουρής πολέμησε κι έπεσε για τη Δημοκρατία. Ο χαροκαμένος πατέρας του Χρίστος πολέμησε για τον Ελληνισμό και την Κύπρο. Τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του γιου του αντιμετώπισε τον Τούρκο εισβολέα με το όπλο στο χέρι. Είναι ένας από τους 1.509 Ελληνες αγνοούμενους, ήρωες όπως όλοι οι πεσόντες. Το χωριό τους, Ασσια Αμμοχώστου, είναι κατεχόμενο και μετράει 86 αγνοούμενους. Ποιος να μη ζηλέψει τη Μοίρα αυτού και της οικογενείας του;
Κανένας δρόμος στην Αθήνα δεν φέρει το όνομα των ηρώων Τσικουρή και Αντζελόνι, ελάχιστοι τους μνημονεύουν. Στην Κύπρο έχει στηθεί προτομή του Γιώργου Τσικουρή, στην Ελλάδα όχι, της Αντζελόνι καμία. Ελλαδίτης επίσημος δεν έχει επισκεφθεί ποτέ το ηρώο, πλην ενός προέδρου της Βουλής, μία φορά.
Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΣΩΝΙΤΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου