Το 1893, όταν λειτούργησε πρώτη φορά, ήταν ένας πρωτοποριακός για την εποχή ατμόμυλος. Σήμερα, έχει μετατραπεί σε ένα κέντρο πολιτισμού και πλέον φιλοξενεί και μουσείο.
Πρόκειται για τον Μύλο του Παππά, κομμάτι της ιστορίας της Λάρισας, που είχαν ιδρύσει ο Κωνσταντίνος Παππάς, μαζί με τους συνεργάτες του, Κωνσταντίνο Σκαλιώρα και Χρήστο Δημητριάδη.
Αποτέλεσε τον κύριο τροφοδότη αλεύρου ολόκληρης της Θεσσαλίας, μέχρι και το τέλος της λειτουργίας του τη δεκαετία του 1980.
Οχτώ χρόνια αργότερα ο δήμος Λάρισας αγόρασε το κτίριο, ενώ το 1989 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο από το υπουργείο Πολιτισμού σαν αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα παραδοσιακής βιομηχανικής εγκατάστασης του 20ου αιώνα.
Το 2002, εξαιτίας πυρκαγιάς, καταστράφηκαν μεγάλο μέρος των εγκαταστάσεων και των μηχανημάτων του Μύλου.
Ο δήμος Λαρισαίων προχώρησε στην αποκατάσταση του κτιρίου και το μετέτρεψε σε κέντρο πολιτισμού.
Στον χώρο στεγάζονται σήμερα και λειτουργούν το ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας, σχολή χορού, εργαστήρια εικαστικών τεχνών, μικρό θέατρο χωρητικότητας 150 ατόμων, η φιλαρμονική του δήμου, κινηματογραφική λέσχη, κουκλοθέατρο.
Πλέον, στον παλιό βιομηχανικό αλευρόμυλο ξεκίνησε η λειτουργία ενός μουσείου με βασικό θέμα το σιτάρι και το αλεύρι.
Στο Μουσείο Σιτηρών και Αλεύρων ο επισκέπτης αποκτά μια ολοκληρωμένη εικόνα για τη διαδικασία επεξεργασίας του σιταριού από την παραγωγή, τη συγκέντρωση έως την άλεση και την παραγωγή του αλεύρου.
Παρουσιάζονται η καλλιέργεια του σιταριού, ο τρόπος και η μέθοδος συλλογής και αποθήκευσής του με τα παραδοσιακά μέσα, το αλεύρι και το δρεπάνι μέχρι τις σύγχρονες θεριζοαλωνιστικές μηχανές.
Επίσης, στις θεματικές του μουσείου ο επισκέπτης μπορεί να έρθει σε επαφή με τη διαδικασία της επεξεργασίας του σιταριού και την άλεσή του από τις μυλόπετρες έως τις μηχανές και τους σύγχρονους αλευρόμυλους.
Κείμενα, φωτογραφίες και διαγράμματα που υπάρχουν στον χώρο βοηθούν τους επισκέπτες και τους εξηγούν τη λειτουργία του συγκεκριμένου αλευρόμυλου.
Στον χώρο υπάρχουν εκθέσεις μηχανημάτων ή τμημάτων μηχανών που σώθηκαν από το παλιό εργοστάσιο του Μύλου του Παππά μετά την πυρκαγιά του 2002.
Επίσης στο χώρο υπάρχει παρουσίαση με φωτογραφίες καλλιεργειών σιταριού στις διάφορες εποχές του χρόνου στον θεσσαλικό κάμπο.
Επίσης υπάρχουν φωτογραφίες των παλιών μηχανημάτων στις παλιές θέσεις τους με επεξήγηση του ρόλου και τρόπου λειτουργίας τους.
Μεταξύ άλλων στο μουσείο γίνεται προβολή ντοκιμαντέρ σε μεγάλες επίπεδες οθόνες για την καλλιέργεια του σιταριού και την παραγωγή αλεύρου, βίντεο με συνεντεύξεις από εργαζόμενους στην παλιά αλευροβιομηχανία, αλλά και από μέλη της οικογένειας Παππά.
Σημειώνεται ότι σε ειδικές αίθουσες του μουσείου γίνεται παρουσίαση της ιστορίας της πόλης μέσα από παλιές φωτογραφίες του σημαντικού φωτογράφου της πόλης Τάκη Τλούπα, αλλά και έκθεση μακέτας του κτιρίου όπου φαίνεται όλη η παραγωγική διαδικασία.
Μύλος και τεχνολογία
Ο Ατμόμυλος (1893-1927)
H λειτουργία του Μύλου όπως αυτή εκτίθεται στο Μουσείο χωρίζεται σε τρεις φάσεις ανάλογα με την εξέλιξη.
Από το 1893 – 1927 έχουμε τον ατμόμυλο.
Στην πρώτη φάση λειτουργίας του ο μύλος κινούνταν με τον ατμό. Μια αντλία νερού έφερνε το νερό του Πηνειού ποταμού μέχρι τον ατμολέβητα.
Ο ατμός που παραγόταν τροφοδοτούσε την ατμομηχανή. Από εκεί με την βοήθεια ιμάντων η κίνηση μεταφερόταν στα μηχανήματα του Μύλου. Η άλεση του σίτου γινόταν με μυλόπετρες ο οποίες έτριβαν ολόκληρο τον καρπό.
Η πετρελαιομηχανή (1927-1942)
Το 1918 ο ατμόμυλος κάηκε. Τη θέση της ατμομηχανής παίρνει μια πετρελαιομηχανή 140 ίππων.
Η νέα μηχανή είναι ογκώδης αλλά ευκολότερη σε χειρισμό.
Το 1937 θα αντικατασταθεί από νέα μηχανή μεγαλύτερης ισχύος η οποία τροφοδοτούσε γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος για την κάλυψη των αναγκών του Μύλου. Τις μυλόπετρες αντικαθιστούν οι κυλινδρομηχανές.
Ηλεκτρική ενέργεια (1947- 1983)
Με το τέλος του πολέμου οι ιδιοκτήτες προωθούν την ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή του αλευριού.
Η ηλεκτροδότηση έφερε αύξηση παραγωγής, ενώ προσέφερε ευελιξία στην τοποθέτηση των μηχανημάτων.
Η γραμμή παραγωγής εκσυγχρονίζεται καθώς σταδιακά προστίθενται νέες κυλινδρομηχανές.
Η βιομηχανική επεξεργασία σίτου
1ο Βιομηχανικό Στάδιο: Καθαρισμός καρπού
Αφού συλλεχθεί ο καρπός από το χωράφι καθαρίζεται και γίνεται η προετοιμασία του από πλευράς υγρασίας για την άλεση.
Το σιτάρι συγκεντρώνεται σε κυψέλες.
Στο μαγνήτη καθαρίζεται από μεταλλικά σώματα και κοσκινίζεται.
Το διαλεγμένο και καθαρισμένο σιτάρι πλένεται στο πλυντήριο και παραμένει στις κυψέλες για 6-7 ώρες.
Καθαρό και στην σωστή υγρασία το προϊόν είναι έτοιμο για την άλεση.
2ο Βιομηχανικό Στάδιο: Άλεση
Το σιτάρι οδηγείται στις κυλινδρομηχανές για άλεση. Ανάλογα με τη ρύθμιση παράγεται σιμιγδάλι, αλεύρι ψιλό ή χοντρό.
Το προϊόν περνά από τριφτήρες που «αφρατεύουν» το άλεσμα.
Οδηγείται στα οριζόντια πολλαπλά κόσκινα ώστε να γίνει σιμιγδάλι, αλεύρι ψιλό ή χοντρό.
Όσοι σπόροι δεν πέρασαν από τα κόσκινα ξαναπερνούν την διαδικασία.
Ειδικά μηχανήματα, οι σεμιγδαλίστρες, ξεχωρίζουν το σιμιγδάλι.
3ο Βιομηχανικό Στάδιο: Ομογενοποίηση αλεύρων
Στο τμήμα ομογενοποίησης οι μυλωνάδες αναμιγνύουν τα περιεχόμενα των κυψελών για παράξουν το επιθυμητό προϊόν.
Η ομογενοποίηση την αλεύρων είναι μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία: με την βοήθεια αναβατορίων τα μίγματα αλεύρων ανεβαίνουν ξανά και ξανά προς το πάνω μέρος των κυψελών.
Κατά την κάθοδο εμπλουτίζονται με νέα άλευρα και ομογενοποιούνται στη μηχανή ανάμειξης.
Τα άλευρα συσκευάζονται σε σακιά κυλώντας πάνω σε ειδικές γλίστρες.
Όλη αυτή η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διαδικασία αναβιώνει μέσα από τα μηχανήματα που εκτίθενται στο Μουσείο, αλλά και μέσα από γιγαντοοθόνες που παρουσιάζουν παραστατικά τα στάδια επεξεργασίας του σίτου.
Το εντυπωσιακό Μουσείο Σιτηρών και Αλεύρων στο Μύλο του Παππά θα σας εντυπωσιάσει παρουσιάζοντας σας την παραδοσιακή διαδικασία επεξεργασίας του σίτου μέσα από τα χρόνια και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Μια μοναδική εμπειρία για κάθε επισκέπτη…
http://www.larissanet.gr
Πηγή: ΑΠΕ
Φωτογραφίες: ΑΠΕ/ αντιδημαρχία Πολιτισμού του δήμου Λαρισαίων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου