Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2021

Η ανακάλυψη ναυαγίου του Νείλου αποδεικνύει ότι ο Ηρόδοτος έχει δίκιο μετά από 2.469 χρόνια


Η περιγραφή του Έλληνα ιστορικού για το σκάφος «baris» δικαιώθηκε από τους αρχαιολόγους στη βυθισμένη πόλη Θώνις - Ηράκλειο


Ένας αρχαιολόγος επιθεωρεί την καρίνα ενός ναυαγίου που ανακαλύφθηκε στα νερά γύρω από το βυθισμένο λιμάνι-πόλη της Θώνης-Ηρακλείου.

Τον πέμπτο αιώνα π.Χ., ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος επισκέφθηκε την Αίγυπτο και έγραψε για ασυνήθιστα ποταμόπλοια στον Νείλο. 

Είκοσι τρεις γραμμές της ιστορίας του , της πρώτης μεγάλης αφηγηματικής ιστορίας του αρχαίου κόσμου, είναι αφιερωμένες στην περίπλοκη περιγραφή της κατασκευής ενός «baris».

Για αιώνες, οι μελετητές διαφωνούσαν για την αφήγησή του επειδή δεν υπήρχαν αρχαιολογικά στοιχεία ότι τέτοια πλοία υπήρξαν ποτέ. 

Τώρα υπάρχει. Ένα «θαυμάσια διατηρημένο» ναυάγιο στα νερά γύρω από τη βυθισμένη λιμενική πόλη Θώνις-Ηρακλείου αποκάλυψε πόσο ακριβής ήταν ο ιστορικός.

«Μόλις ανακαλύψαμε αυτό το ναυάγιο καταλάβαμε ότι ο Ηρόδοτος είχε δίκιο», δήλωσε ο Δρ Ντάμιαν Ρόμπινσον, διευθυντής του κέντρου θαλάσσιας αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, το οποίο δημοσιεύει τα ευρήματα της ανασκαφής. 

«Αυτό που περιέγραψε ο Ηρόδοτος ήταν αυτό που κοιτούσαμε».


Μια καλλιτεχνική επεξεργασία του ανακαλυφθέντος ναυαγίου. Το πάνω μισό του μοντέλου απεικονίζει το ναυάγιο καθώς ανασκάφηκε. Κάτω από αυτό, οι ανασκαμμένες περιοχές καθρεφτίζονται για να παράγουν ένα πλήρες περίγραμμα σκάφους.



Το 450 π.Χ. ο Ηρόδοτος έγινε μάρτυρας της κατασκευής ενός baris. Σημείωσε πώς οι οικοδόμοι «έκοψαν σανίδες μήκους δύο πήχειων [περίπου 100 εκατοστά] και τις τακτοποίησαν σαν τούβλα». Και πρόσθεσε: 

«Στα δυνατά και μακριά τενόνια [κομμάτια ξύλου] εισάγουν σανίδες δύο πήχεις. Όταν έχουν φτιάξει το πλοίο τους με αυτόν τον τρόπο, τεντώνουν δοκάρια πάνω τους ... Διαπνέουν τις ραφές από μέσα με πάπυρο. Υπάρχει ένα πηδάλιο, που περνά μέσα από μια τρύπα στην καρίνα. Ο ιστός είναι από ακακία και τα πανιά από πάπυρο..»


Ο Robinson είπε ότι οι προηγούμενοι μελετητές «έκαναν κάποια λάθη» προσπαθώντας να ερμηνεύσουν το κείμενο χωρίς αρχαιολογικά στοιχεία. 

«Είναι ένα από αυτά τα αινιγματικά κομμάτια. Οι μελετητές έχουν υποστηρίξει τι ακριβώς σημαίνει για όσο καιρό σκεφτόμασταν τα σκάφη με αυτόν τον επιστημονικό τρόπο », είπε.

Προτομή του Ηροδότου της Αλικαρνασσού (c484-425 π.Χ.) 


Αλλά η ανασκαφή του λεγόμενου πλοίου 17 αποκάλυψε ένα τεράστιο κύτος σε σχήμα ημισελήνου και έναν τύπο κατασκευής που δεν είχε τεκμηριωθεί στο παρελθόν και περιλάμβανε χοντρές σανίδες συναρμολογημένες με κόγχους-όπως παρατήρησε ο Ηρόδοτος, περιγράφοντας ένα ελαφρώς μικρότερο σκάφος.


Αρχικά είχε μήκος έως 28 μέτρα, είναι ένα από τα πρώτα μεγάλης κλίμακας αρχαία αιγυπτιακά εμπορικά σκάφη που έχουν ανακαλυφθεί.


Ο Ρόμπινσον πρόσθεσε: 

«Ο Ηρόδοτος περιγράφει τα σκάφη με μακρές εσωτερικές πλευρές. Κανείς δεν ήξερε πραγματικά τι σήμαινε αυτό ... Αυτή η δομή δεν έχει ξαναγίνει αρχαιολογικά. Στη συνέχεια ανακαλύψαμε αυτή τη μορφή κατασκευής στο συγκεκριμένο σκάφος και είναι απολύτως αυτό που λέει ο Ηρόδοτος».

Το ξύλινο κύτος του πλοίου 17.


Περίπου το 70% του κύτους έχει σωθεί, καλά διατηρημένο στις ιλύες του Νείλου. 

Οι σανίδες ακακίας κρατήθηκαν μαζί με μακριές νευρώσεις-περίπου 2 μέτρα σε μήκος και στερεώθηκαν με μανταλάκια, δημιουργώντας γραμμές «εσωτερικών νευρώσεων» μέσα στο κύτος. 

Οδηγήθηκε χρησιμοποιώντας ένα αξονικό πηδάλιο με δύο κυκλικά ανοίγματα για το κουπί του τιμονιού και ένα βήμα για έναν ιστό προς το κέντρο του σκάφους.


Ο Robinson είπε: 

«Όπου οι σανίδες ενώνονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν το κύτος, συνήθως ενώνονται με γωνίες και αρθρώσεις που στερεώνουν τη μία σανίδα στην άλλη. Εδώ έχουμε μια εντελώς μοναδική μορφή κατασκευής, η οποία δεν φαίνεται πουθενά αλλού».


Ο Αλέξανδρος Μπέλοφ, του οποίου το βιβλίο στο ναυάγιο, Ship 17: a Baris from Thonis-Heracleion, δημοσιεύεται αυτόν τον μήνα, υποδηλώνει ότι η ναυτική αρχιτεκτονική του ναυαγίου είναι τόσο κοντά στην περιγραφή του Ηροδότου, που θα μπορούσε να είχε γίνει στο ναυπηγείο που επισκέφτηκε. 

Λέξη προς λέξη η ανάλυση του κειμένου του δείχνει ότι σχεδόν κάθε λεπτομέρεια αντιστοιχεί «ακριβώς στα στοιχεία».


Πλοίο 17 είναι το 17 ο πάνω από 70 σκάφη που χρονολογούνται από τον 8ο έως τον 2ο αιώνα π.Χ., που ανακαλύφθηκε από τον Φρανκ Γκοντιό και μια ομάδα, συμπεριλαμβανομένων Belov, από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Υποβρύχια Αρχαιολογία κατά τη διάρκεια ανασκαφών στον κόλπο Αμπουκίρ, με την οποία το Oxford Κέντρο εμπλέκεται.


Guardian Αυτό το άρθρο είναι πάνω από 2 ετών

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου