ΤΕΛΗ 19ου- ΑΡΧΕΣ 20ου αιώνα. ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΥ
ΦΕΝΤΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ ( 1898 – 1936 )
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ:
σύγκρουση με τις κοινωνικές συμβάσεις
οι δυνάμεις της φύσης και ο μυστικισμός της ζωής επαναστατούν ενάντια στην καταπίεση από τα ήθη του πολιτισμού και της κοινωνίας
αριστοτεχνική χρήση της γλώσσας
λυρισμός
ποιητικές εικόνες, ρεαλιστικές, συμβολιστικές και υπερρεαλιστικές
σύνθεση του επικού διαλογικού) με το λυρικό (χορικό) στοιχείο
επέμβαση του υπερφυσικού στοιχείου
Ματωμένος Γάμος
(Το έργο ανέβηκε στις 8 Μαρτ. 1933 άπω τον θίασο της Josefina Diaz de Artigas στο θέατρο «Beatriz» της Μαδρίτης)
Κύριοι χαρακτήρες
La madre: Μητέρα του Γαμπρού που άνδρα της και το μεγαλύτερο γιο της, ( δολοφονήθηκαν από τους Φελίξ). Ο γάμος του γιου της συμβολίζει γι' αυτή την απέραντη μοναξιά μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού της.
El Novio: Ο Γαμπρός, νεαρός κι ευκατάστατος, με την οικονομική άνεση να πετύχει έναν καλό γάμο.
La Novia: Η Νύφη, νέα κοπέλα από καλή οικογένεια, που ζει με τον πατέρα της λίγο παράμερα από το υπόλοιπο χωριό.
Léonardo: Ο Λεονάρντο είναι ο μόνος χαρακτήρας "με όνομα". Είναι παντρεμένος κι έχει ένα μικρό γιο με την ξαδέρφη της Νύφης. Είναι της οικογένειας των Φελίξ και παλιά ήταν αρραβωνιαστικός της Νύφης, αλλά δεν την παντρεύτηκε ελλείψει χρημάτων.
La Luna: To Φεγγάρι
La Muerte: Ο Θάνατος, με τη μορφή μιας ζητιάνας
Υπόθεση του έργου
Η Μάνα, πικραμένη από το θάνατο του συζύγου και του μεγαλύτερου γιου της από το χέρι των Felix, δίνει την ευχή της στο μικρότερο γιο της για να παντρευτεί μια κοπέλα που ζει κοντά στην πόλη και δηλώνει την επιθυμία της να δει εγγόνια. Μια γειτόνισσα συζητάει με τη Μάνα και της αποκαλύπτει πως η Νύφη ήταν παλιά αρραβωνιασμένη με το Λεονάρντο, συγγενή των Felix που σκότωσαν την οικογένειά της. Ο Λεονάρντο είναι τώρα παντρεμένος με την ξαδέρφη της Νύφης και μένει μαζί με τη γυναίκα του και την πεθερά του. Όταν γυρίζει σπίτι από τη δουλειά, τις ακούει να νανουρίζουν το μικρό γιο του. Όταν ένα μικρό κορίτσι καταφτάνει και τους λέει τα νέα για τις προετοιμασίες του γάμου του Γαμπρού με τη Νύφη, ο Λεονάρντο όλο οργή ορμάει έξω από το σπίτι. Η Μάνα επισκέπτεται το σπίτι της Νύφης, όπου συζητά μαζί της και με τον Πατέρα της. Η Υπηρέτρια μένει κάποια στιγμή μόνη με τη Νύφη, την πειράζει για τα δώρα του Γαμπρού, ενώ της αποκαλύπτει ότι ο Λεονάρντο έρχεται τα βράδια κάτω από το παράθυρό της. Εκείνο το βράδυ, τη συναντά και της εκμυστηρεύεται τον πόθο του και το λόγο που δεν την παντρεύτηκε παλιότερα. Η Νύφη επιχειρεί να τον κάνει να σωπάσει, αλλά δεν αρνείται ότι ακόμα έχει αισθήματα γι' αυτόν. Η υπηρέτρια διώχνει το Λεονάρντο, ενώ καταφτάνουν οι καλεσμένοι για το γάμο. Όλοι κατευθύνονται προς την εκκλησία, ενώ η Νύφη ικετεύει το Γαμπρό να την προστατέψει.
Μετά το γάμο, όλος ο κόσμος γυρίζει στο σπίτι της Νύφης για το γαμήλιο γλέντι. Εκεί, αναζητούν τη Νύφη και το Λεονάρντο, αλλά ανακαλύπτουν ότι το έσκασαν με το άλογο. Ο Γαμπρός εξοργισμένος βγαίνει να κυνηγήσει και να σκοτώσει το Λεονάρντο, ενώ η Μάνα διατάζει όλους τους καλεσμένους να χωριστούν σε ομάδες και να ψάξουν το ζευγάρι .Στο δάσος, όπου βρίσκονται ο Λεονάρντο και η Νύφη, εμφανίζονται τρεις Ξυλοκόποι που συζητούν τα γεγονότα, λέγοντας ότι το ζευγάρι θα ανακαλυφθεί μόλις βγει το φεγγάρι και φωτίσει το δάσος. Το Φεγγάρι εμφανίζεται σαν χαρακτήρας και σε ένα μονόλογο πενθεί τη μοναξιά του και δηλώνει την επιθυμία του να χυθεί αίμα, προκειμένου να τιμωρήσει τους ανθρώπους που το άφησαν έξω από τα σπίτια τους. Ρίχνει το φως του στο δάσος, ενώ συνοδεύεται από μια ζητιάνα, που είναι ο Θάνατος προσωποποιημένος: μαζί συμφωνούν το θάνατο των ζηλιάρηδων ανδρών. Ο Γαμπρός μαζί με μια κοπέλα ψάχνουν στο σκοτεινό δάσος. Τους εμφανίζεται ο Θάνατος, σαν γριά ζητιάνα και τους λέει ότι θα τους οδηγήσει στο Λεονάρντο. Οι σκηνικές αλληγορίες του θανάτου και της σελήνης καθώς και ο τραγικός χορός των ξυλοκόπων προετοιμάζουν την ατμόσφαιρα του αίματος. Λίγο πιο μακριά, ο Λεονάρντο και η Νύφη αγκαλιάζονται και σκέφτονται το μέλλον τους, ρομαντικοί αλλά με ένα ασίγαστο και σκοτεινό πάθος ο ένας για τον άλλο. Ακούγονται βήματα: πλησιάζει ο Γαμπρός με το Θάνατο, ο Λεονάρντο φεύγει από τη σκηνή και δυο κραυγές ακούγονται μες στο σκοτάδι. Πίσω στην πόλη, οι γυναίκες έχουν μαζευτεί κοντά στην εκκλησία και συζητούν για τα γεγονότα. Ο θάνατος εμφανίζεται σαν ζητιάνα και δηλώνει ότι θάνατος απλώθηκε στο δάσος. Θυμωμένη και πικραμένη η Μάνα βλέπει τη Νύφη να γυρίζει, με το νυφικό της γεμάτο αίματα από τους δυο άνδρες που αλληλοσκοτώθηκαν στο δάσος. Η Μάνα την ανακηρύσσει πόρνη και πάει να τη σκοτώσει, αλλά τελικά απομακρύνεται και προσεύχεται. Η αυλαία πέφτει, όσο η Νύφη και η Μάνα απαγγέλλουν την τραγωδία του Ματωμένου Γάμου.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ:
Το φεγγάρι και η ζητιάνα είναι δύο ρόλοι κλειδιά στην προοικονομία του θανάτου των δύο νεαρών ανδρών, στο έργο. Τόσο το φεγγάρι, όσο και η ζητιάνα, απεικονίζονται με δύο τελείως διαφορετικούς τρόπους. Από τη μία το φεγγάρι, ο ίδιος ο Λόρκα προτείνει, να αναπαριστάται ως μία μορφή νεανική και όμορφη. Φαίνεται καθαρά το πώς το φεγγάρι αναπαριστά το θάνατο, έναν θάνατο που είναι γλυκός και όμορφος γιατί στο έργο οι δύο άνδρες που θα σκοτωθούν είναι κι οι δυό όμορφοι και νέοι. Το φεγγάρι συμβολίζει την προφητεία, το μελλούμενο αλλά και την επιθυμία. Κατά πολλούς, ο Λεονάρντο, ακριβώς επειδή δεν μπορεί να έχει την αγαπημένη του, επιθυμεί το θάνατο, επιθυμεί να σκοτωθεί και να λυτρωθεί, έτσι, το Φεγγάρι, συμβολίζει αυτή την επιθυμία, τη δίψα για «ζεστή καρδιά», νεαρή καρδιά δηλαδή και γεμάτη αγάπη, έρωτα και επιθυμία για ζωή.
Ο ρόλος της ζητιάνας: ο θάνατος εδώ συμβολίζεται ως κάτι το οριστικό, το έσχατο Η ζητιάνα είναι που θα πάρει τους άνδρες στον άλλο κόσμο, δεν προβλέπει απλώς αλλά πράττει, τελεί. Αν και το φεγγάρι δρα αυτόνομα και ανθύπαρκτα, εντούτοις η ζητιάνα είναι άμεσα συνδεδεμένη με το θάνατο. Είναι η ίδια ο Θάνατος. Το Φεγγάρι εκπροσωπεί ένα μήνυμα θανάτου, μία προφητεία, ένα μελλούμενο, αλλά η ζητιάνα είναι ο Θάνατος.
Είναι η ίδια αυτή έννοια προσωποποιημένη αυτή τη φορά σε ένα μανδύα σαγήνης και έλξης προς τα πρόσωπα και μιας προσπάθειας να τα τραβήξει κοντά της στο μονοπάτι που επέλεξε η τραγική μοίρα για αυτούς, σύμφωνα με την μελέτη του έργου που έχει κάνει η Ερασμία Τσίπρα (Ο θάνατος στον "Ματωμένο Γάμο" του Federico Garcia Lorca μέσα από τη λογοτεχνία και το θέατρο)
για τη ζωή και το έργο του δείτε εδώ
ΑΝΝΑ ΣΥΝΟΔΙΝΟΥ (ΜΑΝΑ)
ΝΙΚΟΣ ΤΖΟΓΙΑΣ (ΦΕΓΓΑΡΙ)
ΣΤΡΑΤΗΣ ΤΣΟΠΑΝΕΛΗΣ (ΓΑΜΠΡΟΣ)
ΚΩΣΤΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ (ΛΕΟΝΑΡΔΟ)
ΤΑΣΣΩ ΚΑΒΒΑΔΙΑ (ΔΟΥΛΑ)
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ (ΠΑΤΕΡΑΣ)
ΕΛΕΝΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ (ΝΥΦΗ)
ΟΛΓΑ ΤΟΥΡΝΑΚΗ (ΖΗΤΙΑΝΑ)
Τραγουδάει η ΝΕΝΑ ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΥ
Μετάφραση: ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ
Μουσική: ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
Από το Θέατρο της Δευτέρας της ΕΡΤ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου