Μια παλιά ιστορία μού θύμισε ο Γιάννης Λογαράς με το βιβλίο του «Ταξί – Ιστορίες της κίτρινης φυλής», εκδόσεις Σοφίτα (αφηγήσεις ταξιτζήδων στον συγγραφέα): Μια γοργόνα στην πόλη. Πήρε αργά ένα βράδυ ταξιτζής δυο φιλαράκια από πλατεία Μαβίλη για Νέα Σμύρνη.
Μετά το ΝΙΜΤΣ και πριν από το Χίλτον ο ένας από τους δύο, που τα είχε τσούξει, είδε μια γοργόνα. Φίλος και ταξιτζής, γνωρίζοντας ότι στη σούρα του κανείς βλέπει αγγέλους, γιατί όχι και γοργόνες, είπαν να τον καθησυχάσουν. Πείσμα αυτός, να επιμένει ότι είδε γοργόνα.
Ο ταξιτζής, φοβούμενος μπελάδες, τούς κατέβασε στη Ρηγίλλης, μετά το άγαλμα του Τρούμαν. Ανέλαβαν την «υπόθεση» δύο ζητάδες, που πρότειναν, στην πλάκα και στα σοβαρά, αυτοψία. Μπήκαν οι δύο φίλοι σε άλλο ταξί. Πήραν την αντίθετη διαδρομή. Πίσω οι ζητάδες με τις μηχανές. Εφτασαν όλοι στην επίμαχη θέση. Και η γοργόνα δεν ήταν αποκύημα μέθης. Ηταν εκεί αποκύημα σμίλης άγνωστου γλύπτη!
Μια γοργόνα πέτρινη, πιθανότατα μαρμάρινη, λερωμένη από την πατίνα του χρόνου, και το καυσαέριο. Επικλινής (γερτή) σαν ακρόπρωρο πειρατικού τρικάταρτου (δεν αποκλείεται αυτό να είχε πρότυπο ο άγνωστος γλύπτης), έτοιμη να επιπέσει στα χιλιάδες αυτοκίνητα που διασχίζουν καθημερινά τη λεωφόρο Βασ. Σοφίας, από τον δεύτερο όροφο της πρόσοψης, πάνω από την είσοδο της πολυκατοικίας με τον αριθμό 79.
Ποια παλιά ιστορία τώρα μου θύμισε ο Λογαράς; Πως η εν λόγω γοργόνα, άμα ξέρεις και τη ρωτήσεις, μπορεί να σου διηγηθεί την ιστορία της λεωφόρου Βασ. Σοφίας τουλάχιστον ενός αιώνα· από τότε που λεγόταν Κηφισιάς (αγνώστου προελεύσεως το Κηφισίας!), από Σύνταγμα μέχρι Κηφισιά.
Τέλη 19ου αιώνα, αρχές 20ού, σημειώνει σχετικό χρονικό, η σημερινή Βασ. Σοφίας (μετονομάστηκε, από Κηφισιάς, το 1932) ήταν ο αριστοκρατικότερος δρόμος της Αθήνας: πολυτελείς, μοναδικές, επαύλεις, έργα επώνυμων αρχιτεκτόνων, κατοικίες των τότε Αθηναίων μεγαλοαστών που ήθελαν γειτονιά με τα Ανάκτορα!
Σήμερα, οι περισσότερες... έπεσαν υπέρ αντιπαροχής και ανοικοδόμησης που άλλαξαν τη μορφή της πόλης και εξαφάνισαν την αρχιτεκτονική της συνέχεια σε δύο μόλις δεκαετίες: 1955-1975. Μετά ήρθε το χάος...
Η γοργόνα μας λοιπόν ήταν κύριο διακοσμητικό μέλος, εμβληματικό, μιας απ’ αυτές τις επαύλεις. Ως παλιός Αμπελοκηπιώτης (έκανα επιτόπια επίσκεψη, αλλά η μνήμη δεν με βοηθάει, ούτε και σχετική έρευνα απέδωσε τα επιθυμητά· κάποτε, αναζητώντας παλιές ιδιοκτησίες στο ιστορικό κέντρο, τρέχοντας γλίτωσα το ξύλο!) διχάζομαι, αλλά η γοργόνα διακοσμούσε πρόσοψη έπαυλης απέναντι από το Ιπποκράτειο, στο 117 ή στο 119 της Βασ. Σοφίας, με πιθανότερο το 119.
Από κει αποτοιχίστηκε, αρχές 10ετίας του ’50, και μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση, στο 79 της ίδιας λεωφόρου, ελάχιστα βορειότερα από τη στήλη/μνημείο στη θέση που δολοφόνησαν οι βενιζελικοί του Γύπαρη τον Ιωνα Δραγούμη.
Η πολυκατοικία που φιλοξενεί από το 1957 τη γοργόνα είναι από τα λαμπρά δείγματα της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής, έργο του σημαντικού αρχιτέκτονα Παναγιώτη Μιχελή, όπου και στεγάζεται το ομώνυμο ίδρυμα προβολής της αισθητικής εν Ελλάδι Παναγιώτη και Εφης Μιχελή. Μικρές εκπλήξεις της Αθήνας που εύκολα αντιπαρερχόμαστε...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου