«Επανεκκίνηση» δασικών χαρτών με αφετηρία τον Ωρωπό

Επτά χρόνια μετά την προηγούμενη προσπάθεια, το κεφάλαιο «δασικοί χάρτες» ανοίγει και πάλι για την Αττική. 

Η αρχή θα γίνει με τον δασικό χάρτη του Ωρωπού, μία από τις πιο «δύσκολες» περιοχές, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των οικισμών του είναι παράνομο και οι δασικές εκτάσεις έχουν απομειωθεί σημαντικά την τελευταία 50ετία. 

Το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει εξαγγείλει ότι μέχρι τον Μάιο θα ακολουθήσουν και άλλες περιοχές της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής, από τις οποίες τον τελευταίο χρόνο έχουν αναρτηθεί μόνο αποσπασματικά κάποιοι χάρτες.

Ο σημερινός Δήμος Ωρωπού έχει προκύψει από τη συνένωση αρκετών δήμων και κοινοτήτων της βόρειας Αττικής, από τον Αυλώνα έως το Καπανδρίτι. Είναι ίσως ο μοναδικός δήμος της Αττικής που δεν διαθέτει ούτε ένα εγκεκριμένο πολεοδομικό σχέδιο και το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο: 

«Οι βασικοί οικιστικοί πυρήνες του δήμου μας είναι παλιοί οικισμοί, που υπήρχαν πριν από το 1923. Η έντονη οικιστική ανάπτυξη της περιοχής όμως ήρθε τις δεκαετίες του ’70 και ’80 και, δυστυχώς, είναι σε μεγάλο βαθμό παράνομη», λέει ο δήμαρχος Θωμάς Ρούσσης.

Αδειες για τροχοβίλες

Το «παράθυρο» για όλη τη βόρεια Αττική (και άλλες περιοχές ανά την Ελλάδα, όπου υπήρχε οικιστικό ενδιαφέρον) έγινε με τις περίφημες άδειες για «τροχοβίλες» που δόθηκαν μαζικά επί δικτατορίας.

Τα δέντρα κόπηκαν, οι τροχοβίλες μετατράπηκαν σε εξοχικά και σταδιακά μεγάλα κομμάτια δάσους τεμαχίστηκαν και οικοπεδοποιήθηκαν, παρότι όλοι γνώριζαν πως πιθανότατα επρόκειτο για δημόσιες δασικές εκτάσεις. 

Νέα εξοχικά χτίστηκαν δίπλα στα παλαιά και στη συνέχεια οι παλαιοί δήμοι και οι κοινότητες της περιοχής «επικύρωσαν» την κατάσταση δημιουργώντας δίκτυα κοινής ωφελείας.

«Οι πρώτες νομιμοποιήσεις στην περιοχή μας έγιναν το 1983, με τον “νόμο Τρίτση”. Δεν γνωρίζουμε βέβαια πόσοι τελικά ολοκλήρωσαν όλα τα στάδια της διαδικασίας του νόμου, ωστόσο ήταν η πρώτη αναγνώριση της κατάστασης που είχε διαμορφωθεί στην περιοχή μας», λέει ο κ. Ρούσσης. 

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή (2011), ο δήμος έχει 34.000 μόνιμους κατοίκους. «Εγώ υπολογίζω από την παροχή της ΕΥΔΑΠ ότι σήμερα έχουμε πάνω από 50.000 τον χειμώνα και 100.000 το καλοκαίρι», λέει ο ίδιος.

Ως αποτέλεσμα, οι προσπάθειες που έκαναν οι δήμοι και οι κοινότητες της περιοχής να εντάξουν στο σχέδιο μεγάλες εκχερσωμένες ή και καταπατημένες δασικές εκτάσεις έπεφταν για αρκετά χρόνια στο κενό. 

«Σήμερα βρισκόμαστε σε προχωρημένο στάδιο σε αρκετές περιοχές. Το πολεοδομικό σχέδιο για το Πολυδένδρι έχει ολοκληρωθεί από το 2014 και περιμένουμε την έγκριση της Επιτροπής Μητροπολιτικού Σχεδιασμού για να προχωρήσουμε. 

Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται τα πολεοδομικά σχέδια για τον Κάλαμο, τις Αφίδνες και την παραλία Μαρκοπούλου, ενώ το πολεοδομικό σχέδιο Συκάμινου-Ωρωπού βρίσκεται στο πρώτο στάδιο», λέει ο κ. Ρούσσης. 

Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, ο δασικός χάρτης θα αναρτηθεί στις 2 Μαρτίου και αφορά το σύνολο των περιοχών Ωρωπού, Σκάλας Ωρωπού, Καλάμου, Συκάμινου, Μαρκόπουλου Ωρωπού και Νέων Παλατιών. 

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Δασικών Χαρτών της «Ελληνικό Κτηματολόγιο», από την ανάρτηση του δασικού χάρτη θα εξαιρεθούν 13.904 στρέμματα δασικών εκτάσεων που εμφανίζονται εντός ορίων οικισμών, 22.915 στρέμματα τα οποία έχει συμπεριλάβει ο δήμος στις προς πολεοδόμηση περιοχές και 9.853 στρέμματα αυθαιρέτων που έχουν συμπεριληφθεί στις «οικιστικές πυκνώσεις».

Σημειώνεται ότι η «Ελληνικό Κτηματολόγιο» (πρώην ΕΚΧΑ) έχει πρόσφατα αναρτήσει σειρά μικρών σε έκταση δασικών χαρτών της Αττικής, που αφορούν κυρίως τις νησιωτικές της περιοχές και κάποιες «ηπειρωτικές». 

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για δασικά τμήματα στις περιοχές Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων, Αιγάλεω, Βαρνάβα, Γαλατσίου, Γραμματικού, Ιλίου, Καματερού, Καπανδριτίου, Μάνδρας, Περιστερίου και Χαϊδαρίου. 

Καθώς και οι δασικοί χάρτες για το σύνολο Κυθήρων (που κάηκαν πέρυσι) και Αντικυθήρων και των νησιών του Αργοσαρωνικού (Αίγινα, Αγκίστρι, Πόρος, Υδρα και Σπέτσες, με τις γειτνιάζουσες περιοχές Γαλατά και Τροιζηνίας).

Σύμφωνα με στοιχεία της «Ελληνικό Κτηματολόγιο», στις περιοχές αυτές έχουν μέχρι στιγμής κατατεθεί συνολικά 7.349 αντιρρήσεις που αντιστοιχούν σε 60.723 στρέμματα γης και 437 αιτήσεις διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος. 

Μια πιο κοντινή ματιά στα στοιχεία επιβεβαιώνει το αναμενόμενο: οι περισσότερες αντιρρήσεις έχουν κατατεθεί στην περιοχή Βαρνάβα (1.145 για 4.626 στρέμματα), Γραμματικού (594 αντιρρήσεις για 5.940 στρέμματα), Καπανδρίτι (537 αντιρρήσεις για 2.880 στρέμματα), Μάνδρας (526 αντιρρήσεις για 2.269 στρέμματα). 

Αξιοσημείωτα μεγάλος είναι ο αριθμός των αντιρρήσεων (358 για 451 στρέμματα) που έχουν υποβληθεί για το Γαλάτσι, καθώς ο δασικός χάρτης αφορά μόνο ένα κομμάτι του κτήματος Βεΐκου.

Οι αντιρρήσεις

Οσον αφορά τα νησιά, οι μεγαλύτερες «αμφισβητούμενες» ως προς τον χαρακτήρα εκτάσεις βρίσκονται στην Υδρα (όπου οι 143 αντιρρήσεις που κατατέθηκαν αφορούν σε 8.326 στρέμματα) και στον Πόρο (όπου οι 244 αντιρρήσεις αντιστοιχούν σε 7.906 στρέμματα). 

Ακολουθούν τα Κύθηρα: στους 12 δασικούς χάρτες του νησιού έχουν κατατεθεί συνολικά 1.107 αντιρρήσεις που αντιστοιχούν σε 4.449 στρέμματα. 

Και η Αίγινα, με 617 αντιρρήσεις που αντιστοιχούν σε 4.029 στρέμματα. 

Τέλος, στις Σπέτσες έχουν κατατεθεί 253 αντιρρήσεις για 2.206 στρέμματα, στο Αγκίστρι 79 αντιρρήσεις για 49 στρέμματα και στα Αντικύθηρα 46 αντιρρήσεις για 96 στρέμματα.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου, μέχρι τον Μάιο θα αναρτηθεί το σύνολο των δασικών χαρτών της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής. 

Οι δασικοί χάρτες είναι έτοιμοι εδώ και μια πενταετία τουλάχιστον, ωστόσο τα προηγούμενα χρόνια υπήρχε σαφής... απροθυμία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου να τους αναρτήσει.

Η αιτία δεν είναι άλλη από τα όσα αυτοί θα φέρουν στο φως, καθώς ακόμα και μεγάλα κομμάτια σημερινών πόλεων έχουν ανεγερθεί σε παράνομα εκχερσωμένες (και ενδεχομένως δημόσιες) δασικές εκτάσεις.

Τα δύο τσιφλίκια

Ο Δήμος Ωρωπού, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα, αποτελούνταν πριν από ενάμιση αιώνα από δύο τσιφλίκια, του «Συκάμινου» και του «Ωρωπού». 

Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές του δήμου, μετά την απελευθέρωση τα δύο τσιφλίκια αγοράστηκαν από τον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο. 

Εν συνεχεία, το 1875, το «κτήμα Ωρωπού» πωλήθηκε στον Ανδρέα Συγγρό, ενώ το «κτήμα Συκαμίνου» περιήλθε, με διαδοχικές τμηματικές πωλήσεις μεταξύ 1894-1926, κατά τα επτά δέκατα στην ιδιοκτησία του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Συκάμινου (που τον αποτελούσαν πέντε οικογένειες) και κατά τα τρία δέκατα στον Συνεταιρισμό Προσφύγων από τα Βρύουλα της Μικράς Ασίας.

Διοικητικά, ο Δήμος Ωρωπού δημιουργήθηκε το 1833 και ανήκε αρχικά στην επαρχία Θηβών. 

Το 1840, όμως, «ενσωματώθηκε» στον Δήμο Περαίας, που κάλυπτε όλο το βόρειο κομμάτι της Αττικής. 

Το 1871 ο Δήμος Περαίας μετονομάστηκε σε Δήμο Ωρωπού με νέα έδρα τη Σκάλα Ωρωπού και διασπάστηκε σε μικρότερους δήμους και κοινότητες το 1912. 

Ο σημερινός Δήμος Ωρωπού ιδρύθηκε το 2010, με τη συνένωση εννέα πρώην δήμων και κοινοτήτων.

ΠΗΓΗ