Η Ακρόπολη, ο Gucci και το «Οχι» στους Ιταλούς

Το «Οχι» στους Ιταλούς για το ντεφιλέ με τις διασημότητες στον Ιερό Βράχο ήταν απόλυτο και άφησε τους Ελληνες λίγο αμήχανους. Αν ήταν άλλη εποχή μπορεί να θέλαμε αλλά και πάλι δεν είμαστε σίγουροι

Το 1921 ο αμερικανός φωτογράφος Εντουαρντ Στάιν φωτογράφισε την αμερικανίδα χορεύτρια Ισιδώρα Ντάνκαν στον Παρθενώνα και στις Καρυάτιδες. Δεν ξέρω αν τότε υπήρχε αυστηρή φύλαξη, αν τα πνεύματα ήταν πιο ελεύθερα, αν γενικώς το να είσαι ξένος και να έρχεσαι να φωτογραφίζεις στα αρχαία μνημεία ήταν κάτι που συνηθιζόταν.

Πάντως αυτές οι φωτογραφίες έκαναν τον γύρο του κόσμου και κέντρισαν το διεθνές ενδιαφέρον για την απέριττη αρχαιοελληνική αισθητική. Δύο χρόνια μετά, το 1923, η νέα γαλλίδα σχεδιάστρια μόδας Μαντλέν Βιονιέ, παρουσίαζε στον νεοσύστατο οίκο μόδας της στο Παρίσι μία συλλογή εμπνευσμένη από την Ισιδώρα Ντάνκαν, τους αρχαίους ναούς και τα αγάλματα.

Η συλλογή ξετρέλανε το κοινό και ο οίκος Vionnet χαρακτηρίστηκε ως «Ο Ναός της Μόδας» στη γαλλική πρωτεύουσα. Από την άλλη ο χορός, τα αέρινα υφάσματα και οι πτυχώσεις, συνδέθηκαν έκτοτε, τελεσίδικα, με την Ακρόπολη.

H Μόνα Πάεβα φωτογραφημένη από τη Nelly’s στην Ακρόπολη, το 1928

Εν συνεχεία, το 1929, ήρθαν οι περίφημες φωτογραφίες της Ελληνίδας, γερμανοσπουδασμένης φωτογράφου Nelly’s (Eλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη), με τη γυμνή ή ημίγυμνη χορεύτρια Μόνα Πάεβα, στον Παρθενώνα, με φόντο τη γαλανόλευκη σημαία.

Η φωτογράφος είδε την Πάεβα στο Εθνικό και της ζήτησε να τη φωτογραφίσει γυμνή για το περιοδικό Ιllustration de Paris. Εκείνη δέχθηκε. Με το που δημοσιεύθηκαν όμως οι φωτογραφίες ξέσπασε μεγάλη ταραχή στην Αθήνα.

Η Ισιδώρα Ντάνκαν, το 1921, ποζάρει για τον φωτογράφο Εντουαρντ Στάιν, μπροστά στις Καρυάτιδες

«Διαμαρτύρομαι εν ονόματι των Ολυμπίων θεών, οι οποίοι, ως γνωστόν, όχι μόνο επερπατούσαν γυμνοί, αρσενικοί και θηλυκοί, αλλά και θεόγυμνοι ελατρεύοντο στους ναούς των…» έγραψε τότε ο Παύλος Νιρβάνας στη στήλη του στο «Ελεύθερο Βήμα», υπερασπιζόμενος τη Nelly’s.

Και τότε ήρθε η πρόταση, στην ελληνίδα φωτογράφο, από άλλη μία χορεύτρια, την ουγγαρέζα Νικόλσκα για μία ακόμα γυμνή φωτογράφιση στην Ακρόπολη με αραχνοϋφαντα πέπλα. Τις εικόνες στον Παρθενώνα τις γνωρίζουμε, νομίζω, όλοι.

Η ελληνική αρχαιότητα και η αισθητική της είχαν γίνει πλέον τάση – όχι μόνο στη μόδα φυσικά, αλλά στην Τέχνη και τη λογοτεχνία γενικώς. Μετά ήρθε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος που τα πάγωσε όλα. Ο οίκος Vionnet έκλεισε.

Η γαλλίδα σχεδιάστρια μόδας Μαντλέν Βιονέ εμπνευστηκε από τη φωτογράφιση της Ισιδώρας Ντάνκαν στην Ακρόπολη και το 1923 λανσάρισε τον δικό της οίκο μόδας, με ρούχα που παρέπεμπαν στα αρχαιοελληνικά αγάλματα

Δεν χάθηκε όμως το αρχαιοελληνικό πνεύμα από τη μεταπολεμική μόδα. Το 1951, ο Κριστιάν Ντιόρ, εμπνεύστηκε μία συλλογή πλουσιοπάροχη, εμπνευσμένη όμως από τις πτυχώσεις των αρχαιοελληνικών αγαλμάτων και από τη δωρική κομψότητα των ναών.

Η συλλογή αυτή έπρεπε να φωτογραφηθεί πάση θυσία στην Ακρόπολη. Η φωτογράφιση έγινε πάνω στον βράχο, με φόντο τον Παρθενώνα και με τα μοντέλα να απλώνουν τα φορέματά τους με σεβασμό πάνω στις πέτρες. Φωτογράφος ήταν ο Ζαν Πιερ Πεντρατζίνι, για το γαλλικό περιοδικό Paris Match.

Δεν ξέρω αν σήμερα το ΚΑΣ θα έδινε άδεια στον Στάιν, στη Nelly’s

ή στον Πεντρατζίνι.

Η ουγγαρέζα χορεύτρια Νίκολσκα στον Παρθενώνα, Αθήνα 1929 (Nelly’s, © Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη)

Η επίδειξη του οίκου Gucci στην Ακρόπολη, πάντως, δεν είναι το ίδιο με εκείνες τις φωτογραφίσεις. Είναι ένα σόου. Με πολύ κόσμο, με πολλά φώτα και με δυνατή μουσική. Είναι ένα πάρτι με στόχο τη δημοσιότητα και με σκοπό τις πωλήσεις.

Τελευταία μόδα για τους μεγάλους οίκους είναι να διοργανώνουν τις επιδείξεις μόδας τους, μέσα σε μνημεία ή εμβληματικά κτήρια σε όλο τον κόσμο. Ο Gucci συγκεκριμένα, το περασμένο καλοκαίρι έκανε το σόου του μέσα στο Αββαείο του Γουέστμινστερ στο Λονδίνο – εν όψει του δημοψηφίσματος για το Brexit. Πράγματι το σόου ήταν καλό και πράγματι ο γαλλικός οίκος σεβάστηκε τον ιστορικό ναό. Προφανώς έδωσε και χρήματα για την ανακαίνιση κάποιας πτέρυγας…

Το 1951, ο Ζαν Πιερ Πεντρατζίνι, φωτογράφισε τη συλλογή Dior μπροστά στον Παρθενώνα, για το περιοδικό Paris Το 1951, ο Ζαν Πιερ Πεντρατζίνι, φωτογράφισε τη συλλογή Dior μπροστά στον Παρθενώνα, για το περιοδικό Paris Match

Εξάλλου και σε μας πρότεινε να δώσει 2 εκατομμύρια για ανακαινίσεις. Όμως σε μάς αυτά φάνηκαν σαν ελεημοσύνη. Και το ΚΑΣ δεν μάσησε, φυσικά. Αλλά γενικώς ο Ελληνας δεν μάσησε απ΄ό,τι βλέπω. Θες από περηφάνεια; «Δεν πουλάμε την Ακρόπολη!». Θες από αδιαφορία; «Εχω τόσα προβλήματα, έχω τον ΕΦΚΑ, δεν έχω λεφτά, δεν με παρατάτε με τον Gucci! Και με τον γρύλο του!». Ποιος μπορεί να δει μέσα στην ψυχή του Ελληνα;

Στην ίδια φωτογράφιση της συλλογής του οίκου Dior το 1951, τα μοντέλα πόζαραν και μπροστά στις Καρυάτιδες

Και κάπως έτσι, η παλιά, καλή, γνωστή γκρίνια γι’ αυτό το θέμα δεν έγινε. Δεν είπαμε εν χορώ το ΚΑΣ «απαρχαιωμένο». Δεν κατηγορήσαμε το ΥΠΠΟ ότι είναι «εκτός εποχής» και ότι χάνει τα λεφτά. Δεν χαρακτηρίσαμε καν την Κονιόρδου «ντεμοντέ». Μη σας πω ότι κατά βάθος, αισθανθήκαμε κάπως υπερήφανοι… Ότι δεν τα ξεπουλάμε όλα… Αν και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ τη… χαρίσαμε, για μόλις 45 εκατομμύρια. Στους Ιταλούς.

Ο οίκος Gucci το περασμένο καλοκαίρι και εν όψει του δημοψηφίσματος για το Brexit παρουσίασε το σόου του στο εμβληματικό Αββαείο του Γουέστμινστερ, στο Λονδίνο

ΠΗΓΗ